Zoeken
Zoeken

Karel V

Graaf van Holland van 1515-1555
1500-1558

Karel V was de zoon van Philips de Schone, koning van Spanje, heerser over Castilië, hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre (tot 1492), graaf van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland en Henegouwen en Johanna van Aragon, dochter van koning Ferdinand van Aragon en koningin Isabella van Castilië.

De vader van Karel overleed al op jonge leeftijd in 1506. Karel was toen pas 5 jaar oud. Maximiliaan van Habsburg regeerde daarom van 1506 tot 1515 voor zijn kleinzoon.
Karel V groeide met zijn zusjes Eleonara, Isabella en Maria op aan het nieuwe Hof in Mechelen (België). Zijn broer Ferdinand en zus Catharina werden in Spanje opgevoed aan het hof van hun grootouders koning Ferdinand van Aragon en koningin Isabella van Castilië. In 1518 kwam ook Ferdinand in Mechelen wonen.

In 1515 ging de vijftienjarige Karel V in de Nederlanden regeren. Een jaar later overleed Ferdinand van Aragon, de Spaanse grootvader van Karel V. De jonge vorst Karel V volgde hem op in Spanje. Daarmee kreeg hij ook de macht over het pas ontdekte Amerika.

Na de dood van grootvader Maximiliaan in 1519 kozen de Duitse vorsten Karel V tot rooms-koning in Duitsland. De kroning vond op 23 oktober 1520 in Aken plaats. Vanaf dat moment noemde Karel V zich ook keizer. De paus gaf Karel V toestemming tot het voeren van deze titel.

Karel V trouwde op 10 maart 1526 met Isabella van Portugal. Zij was de dochter van Emanuel van Portugal (1469-1521) en Maria van Aragon (1482-1517), koning en koningin van Portugal. De moeder van Isabella was een tante van Karel V. Karel en Isabella waren neef en nicht en de paus moet daarom speciale toestemming geven voor dit huwelijk.
Karel V en Isabella van Portugal kegen vijf kinderen. Drie kinderen bereikten de volwassen leeftijd: Maria, Johanna en Philips. Hun zoon Philips (geboren in 1527) zou onder de naam Philips II zijn vader in 1555 opvolgen in het grootste deel van zijn rijk. Het Duitse rijk kreeg een andere opvolger: Ferdinand, de broer van Karel V.

De Nederlanden werden tijdens de afwezigheid van Karel V bestuurd door plaatsvervangers: landvoogdessen. De eerste was Margaretha van Oostenrijk, zij was een tante van Karel V, zij overeed in 1530. Haar opvolgster als landvoogdes was opnieuw een vrouw: Maria van Hongarije, een jongere zus van Karel V. Karel V, die ook graaf van Holland was, is alleen in 1536 in Den Haag geweest.

Na 1540 breide Karel V zijn macht in de Nederlanden uit. Hij werd ook de baas in Gelre, Utrecht en de noordelijke Nederlanden. Maar op oudere leeftijd was hij zelden in de Nederlanden te zien.

Karel V bleef niet tot zijn dood regeren. Hij deed op 25 oktober 1555 afstand als heer der Nederlanden.
Zijn laatste levensjaren woonde Karel V in een klooster in het plaatsje Yuste in Spanje. Hij overleed hier op 21 september 1558 aan de gevolgen van malaria. Zijn lichaam werd in het klooster bijgezet. Later bracht zijn zoon Philips II het lichaam van zijn vader over naar het Escorial bij Madrid in Spanje.

Collectie Haags Historisch Museum karel-v-titiaan-prado.jpg