De holen der mensen

In het midden van de 19de eeuw woonden arme mensen heel beroerd. Bovendien braken er herhaaldelijk epidemieënUitbraak van een besmettelijke ziekte in veel grotere aantallen dan normaal. uit. Met name de cholera, de ‘Blauwe Dood’ (zie het jaar 1832), kostte veel mensen het leven. 80% van de slachtoffers woonde in arbeiderswijken. Maar ook onder de rijke mensen vielen doden.

Voor een deel uit het eigen belang van de rijken bood het Koninklijk Instituut van Ingenieurs in 1855 aan koning Willem III een rapport aan. Een belangrijke zin uit dit rapport luidt: ‘De woning van de nederige werkman is veelal bedroevend. De holen der mensen staan niet zelden ten achter bij plaatsen, die ten verblijve voor vele dieren zijn afgezonderd’. Om kort te gaan: heel veel arme mensen leken in stallen te wonen.
Door het ontbreken van een riolering kwamen er veel ziektes voor. En die ziektes bedreigden iedereen. Het rapport meldt dan ook: ‘ziekten, waarvan de invloed zich wijd verspreidt, om alle standen aan te tasten en de gesel der verwoesting te doen rondgaan tot in de huizen van de meer beschaafden’. Alle standen dus, niet alleen de armen!
De nationale politiek kreeg nu voor dit onderwerp belangstelling. Het leidde er langzamerhand toe dat gemeenten regels gingen opstellen waaraan woningen moesten voldoen.